Çocuk Diş Hekimliği

Bebeklik döneminden erişkinlik dönemine kadar geçen 0-14 yaş aralığında, hem süt ve hem daimi dişlerin korunması ve tedavisiyle ilgilenen bölüme çocuk diş hekimliği (pedodonti) denir.

Çocukların diş sağlığı, onların genel sağlığı ve gelişimi açısından son derece önemlidir.

Erişkinlik döneminde sağlıklı dişlere sahip olabilmek için bebeklik ve çocukluk döneminde ağız ve diş sağlığına önem verilmelidir.

Ortalama olarak süt dişleri bebeğin 6. aylarda ağızda ilk kez görülmeye başlar. Daimi dişler ise 6. yaşından itibaren ağız içindeki yerlerini alırlar.

Ağızda ilk süt dişlerinin görülmeye başladığı andan itibaren düzenli olarak çocuğunuzun diş hekimine muayene olması tavsiye edilir.

Pedodontinin Önemi

Çocukluk dönemi, dişlerin gelişimi açısından kritik bir dönemdir. İlk dişlerin çıkması, çocukların beslenme alışkanlıkları ve genel sağlığı üzerinde doğrudan etkiye sahiptir. Pedodonti, çocukların diş sağlığını korumak ve gelecekteki diş sorunlarını önlemek için aşağıdaki nedenlerle büyük bir öneme sahiptir:

Diş Gelişimi: Çocukların süt dişleri, kalıcı dişlerin yerini alana kadar önemli bir rol oynar, çocukların beslenmesi ve konuşma gelişimi için kritik öneme sahiptir. Süt dişlerinin sağlıklı olması, kalıcı dişlerin sağlıklı bir şekilde çıkmasına yardımcı olur. Süt dişlerinin erken kaybı, kalıcı dişlerin düzgün çıkmasını engelleyebilir.
Ağız Sağlığı Eğitimi: Pedodontistler, çocuklara diş fırçalama, diş ipi kullanma ve sağlıklı beslenme alışkanlıkları gibi konularda eğitim vererek, diş sağlığını koruma bilincini artırır.
Diş Hastalıklarını Önleme: Çürükler ve diş eti hastalıkları gibi yaygın diş problemleri, pedodontik muayenelerle erken teşhis edilebilir. Bu sayede tedavi süreci hızlanır ve ileride oluşabilecek daha büyük sorunların önüne geçilir.

Yaygın Diş Problemleri

Diş Çürükleri:
- Nedenleri: Aşırı şeker tüketimi, yetersiz ağız hijyeni ve dişlerin fırçalanmaması diş çürüklerine yol açar. Ayrıca, gece uyumadan önce ağızda kalan şekerli yiyecekler de çürük riskini artırır.
- Belirtileri: Dişlerde siyah lekeler, ağrı, sıcak-soğuk hassasiyeti gibi belirtiler gözlemlenebilir.
- Tedavi: Çürükler, diş hekimi tarafından temizlenip dolgu yapılabilir. İleri durumlarda, kanal tedavisi gerekebilir.
Diş Eti Problemleri:
- Nedenleri: Yetersiz diş fırçalama alışkanlıkları, diş etlerinde iltihaplanmalara yol açar. Ayrıca, diş taşları ve plak birikimi de diş eti hastalıklarına neden olabilir.
- Belirtileri: Diş etlerinde kanama, şişlik, kızarıklık ve ağız kokusu gibi belirtiler ortaya çıkabilir.
- Tedavi: Profesyonel temizlik ve diş eti tedavisi ile sorun çözülmelidir.
Ortodontik Problemler:
- Nedenleri: Genetik faktörler, erken süt dişi kaybı veya yanlış beslenme alışkanlıkları dişlerin çapraşık çıkmasına neden olabilir.
- Belirtileri: Dişlerin düzgün sıralanmaması, çiğneme güçlüğü ve estetik kaygılar.
- Tedavi: Ortodontik tedavi, diş telleri veya şeffaf plaklarla yapılabilir.

Pedodontide Yapılan Başlıca İşlemler

Süt dişi çekimi

Eğer bir süt dişi, çürük nedeniyle ciddi şekilde hasar görmüşse ve kanal tedavisi gibi yöntemlerle kurtarılamıyorsa, dişin çekilmesi gerekebilir. Dişin içinde enfeksiyon varsa ve bu enfeksiyon çevre dokulara yayılıyorsa, çürümüş dişin çekilmesi hem çocuğun ağrısını hafifletir hem de enfeksiyonun yayılmasını engeller.

Biberon Çürüğü Tedavisi

Erken çocukluk çağı çürüğü olarak da adlandırılan biberon çürükleri şekerli içeceklerin dişlere uzun süre teması sonucu genelde ön dişlerde görülmektedir. dişlerde kahverengi siyah leke şeklinde kendini göstermektedir. Dolgu ya da kanal yapılması gerekebilmektedir.

Süt Dişi Dolgusu

Çocuklar, süt dişlerinin çıkmaya başladığı andan itibaren diş çürüklerine daha yatkın olabilirler. Bunun temel sebepleri arasında yetersiz ağız bakımı, yanlış beslenme alışkanlıkları ve aşırı şeker tüketimi bulunur. Diş çürüğünün erken aşamalarında, dişin çürümeye başlamış kısmı temizlenip, yerine dolgu yapılabilir.

Süt Dişi Kanal Tedavisi

Çürükler ilerlediğinde, sadece dolgu yapmak yeterli olmayabilir ve kanal tedavisi gibi daha kapsamlı bir tedaviye ihtiyaç duyulabilir. Süt dişi kanal tedavisi, dişin içinde bulunan “pulpa” adı verilen yumuşak dokunun enfekte olması veya iltihaplanması durumunda yapılan bir tedavi yöntemidir. Süt dişi kanal tedavisi, yetişkin dişler için yapılan kanal tedavisiyle benzer bir prosedürdür, ancak çocukların diş yapısı daha hassas olduğu için özel dikkat gerektirir. Kanal tedavisi, zamanında yapılmazsa enfeksiyon yayılabilir ve diş kaybına yol açabilir.

Daimi Diş Dolgusu ve Kanal Tedavisi

Daimi dişlerde çürük, özellikle erken yaşlarda, oldukça yaygın bir sorundur. Çocukların dişleri genellikle daha yumuşaktır, bu da onları çürüğe daha yatkın hale getirir. Dolgu, çürüyen dişin temizlenip, boşluğun uygun bir malzeme ile doldurulması işlemidir. Daimi dişlerde kanal tedavisi ise, çürüklerin derinleşerek dişin içinde bulunan pulpa (dişin içindeki damarlar ve sinirler) bölgesine ulaşması durumunda uygulanır.

Dişlerde Oluşan Renklenmelerin Giderilmesi

Yetersiz ağız bakımı, diş üzerinde plak birikimine neden olur. Diş plağı, zamanla tartara dönüşebilir ve bu da dişlerin sararmasına ve lekelenmesine yol açar. Özellikle gece boyunca fırçalanmayan dişler, bakterilerin üremesi ve asit üretmesi için uygun bir ortam oluşturur. Diş hekimi, çocuklara uygun şekilde diş temizliği yapabilir ve dişlerin yüzeyindeki lekeleri temizleyebilir.

Florür Uygulamaları

Fluor, dişlerin çürümeye karşı korunmasına yardımcı olan bir mineraldir. Çocuklar için özellikle diş gelişim döneminde uygulanan fluor tedavisi, diş minesinin güçlenmesine ve çürük oluşumunun engellenmesine yardımcı olur. Fluor uygulamaları, genellikle diş hekimi tarafından dişlere sürülerek yapılır ve 6 ayda bir tekrarlanabilir.

Fissür Örtücü Uygulamaları

Fissür örtücüler çürük oluşmamış fakat çürük riski bulunan dişlere uygulanan bir tedavidir. özellikle 6 yaşında sürmeye başlayan 1. azı dişleri sürdükten sonraki 3 yıl boyunca çürüklere karşı daha savunmasız durumdadırlar. en arka bölgede bulundukları için de bu dişleri çocukların fırçalaması daha zor olmaktadır. çürük riski altında olan dişlerin çiğneme yüzeyindeki girintili çıkıntılı bölgeler fissür örtücüler ile doldurularak korunma altına alınmış olur.

Paslanmaz Çelik Kron ve Zirkonyum Kron Kaplamalar

Paslanmaz çelik kronlar, çocuklarda diş tedavisinde yaygın olarak kullanılan, dayanıklı ve uzun ömürlü kaplamalardır. Çürük, travma veya büyük restorasyon gereksinimleri olan süt dişlerinde sıklıkla tercih edilir. Dişin tüm yüzeyini kaplayarak, dişi güçlendirir ve korur. Paslanmaz çelik, oldukça dayanıklı ve uzun süreli kullanım sağlar. Zirkonyum kronlar, estetik açıdan daha doğal bir görünüme sahip olan, dayanıklı ve sağlam kaplama seçenekleridir. Özellikle ön dişlerde estetik kaygıları olan çocuklar için tercih edilebilir.

Yer Tutucu Uygulamaları

Düşmesi gereken zamandan erken kaybedilen süt dişinin yerini korumak için özel üretilen , sabit veya hareketli olabilen apareylerdir. süt dişinin erken kaybedildiği ve yerini korumak için yer tutucu yapılmadığı durumlarda diğer dişler bu boşluğa doğru hareket ederek boşluğu kapatır ve ilerleyen dönemlerde diş bozukluklarına sebep olur.

Çocuk Diş Hekimliği Hakkında Sık Sorulan Sorular Nelerdir?

Süt dişleri ne zaman sürer?

Çocuklarda ilk süt dişleri genelde 4-8. Aylarda olmak üzere ortalama 6.ayda ağız içerisinde görülmeye başlar ve süt dişlenme dönemi 2-3 yaşına kadar devam eder.

Süt dişleri ne zaman dökülür?

Süt dişleri yaklaşık olarak 6 yaşından itibaren dökülmeye başlamaktadır. 6-14 yaş arası süt ve daimi dişlerin ağız içinde beraber görüldüğü dönem karışık dişlenme dönemi olarak adlandırılır.

Süt dişlerinin ağız içindeki önemi nedir?

Süt dişleri hem beslenme, hem konuşmada önemli role sahipken, aynı zamanda altından gelen kalıcı dişleri koruma ve bu dişlerin sürme yoluna rehberlik sağlama görevleri de mevcuttur. erken kaybedilen süt dişleri çene şekil bozuklukları ve çapraşıklıklara sebep olabilir.

Süt dişi tedavi edilmeli midir?

Süt dişlerinin sağlıklı olması altından gelecek olan daimi dişin sağlığı için önemlidir. süt dişlerinde tedavi edilmeyen çürükler ve enfeksiyonlar daimi dişlerde gelişim bozukluklarına sebep olabilmektedir. Süt dişlerinde gelişen bir çürük zaman kaybetmeden tedavi edilmelidir, aksi takdirde gelişecek bir enfeksiyon altından gelen daimi dişe de zarar verebilir.

Çekilen süt dişi boşluğu ne olur?

Düşme zamanı gelmeden önce kaybedilen süt dişleri, eğer yerleri korunmazsa yandaki dişlerin bu boşluğu kapatması sonucu kalıcı dişlerde çapraşıklıklara sebep olabilmektedir. Yer kaybını korumak için kalıcı diş yerine gelene kadar yer tutucu tedavisi uygulanmaktadır.

Süt dişi çekiminde anestezi uygulanır mı?

Süt dişi çekimi için bölgeye yapılan lokal anestezi genelde yeterli olmaktadır. Lokal anestezi sayesinde diş çekimi sırasında çocuk herhangi bir ağrı sızı hissetmez.